Pençe-Kilit Harekâtı bölgesinde 852 rakımlı tepedeki bir mağarada 6 Temmuz 2025 tarihinde yürütülen arama-tarama faaliyeti sırasında metan gazına maruz kalan 19 askerden 5’i hayatını kaybetti. Şehit haberleri ardından metan gazı zehirlenmesine ilişkin ayrıntılar merak ediliyor. Peki, metan gazı nedir, nasıl oluşur? Metan gazı zehirlenmesi belirtileri neler?
Metan gazı (CH₄), bir karbon ve dört hidrojen atomundan oluşan renksiz, kokusuz ve yanıcı bir gazdır. Atmosferde az miktarda bulunmasına rağmen, sera etkisi potansiyeli oldukça yüksek olan bir gazdır. Karbon dioksitten yaklaşık 25 kat daha güçlü bir sera gazıdır.
Metan gazı hem doğal süreçlerle hem de insan faaliyetleri sonucu oluşur
oğal Kaynaklar:Bataklıklar, sulak alanlar ve göller gibi oksijensiz (anaerobik) ortamlarda organik maddelerin ayrışmasıyla doğal olarak üretilir.Jeolojik kaynaklar: Yer kabuğu altındaki fosil yakıt yataklarında (doğal gaz rezervleri) oluşur. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'na (TPAO) göre, doğal gazın ana bileşeni %70–90 oranında metandır.Hayvan sindirim sistemleri: Özellikle geviş getiren hayvanlar (inek, koyun gibi) sindirim sırasında metan üretir.İnsan Kaynaklı Etkenler:Tarım: Pirinç tarlaları, hayvancılık faaliyetleri ve gübre yönetimi metan salınımının önemli sebeplerindendir.Katı atık depolama alanları: Çöp sahalarında organik atıkların oksijensiz ortamda parçalanması sonucu metan oluşur.Enerji üretimi ve kömür madenciliği: Fosil yakıtların çıkarılması ve kullanımı sırasında metan salınımı gerçekleşir.
Metan gazı (CH₄), renksiz, kokusuz ve yanıcı bir gazdır. Doğal gazın büyük kısmını oluşturan metan, normal şartlarda toksik (zehirleyici) değildir. Ancak kapalı ve havalandırması yetersiz ortamlarda yüksek oranda birikmesi durumunda ciddi sağlık risklerine yol açabilir.Metan gazı zehirlenmesi, esasen doğrudan zehirlenmeden çok, metanın ortamda oksijeni azaltmasıyla ortaya çıkan boğulma ve oksijen yetersizliği durumudur. Bu nedenle metan gazı zehirlenmesi, teknik olarak "hipoksiye bağlı zehirlenme" olarak tanımlanır.
Metan gazı birikimi sonucu oksijen seviyesinin düşmesiyle şu belirtiler görülebilir:Baş dönmesiBaş ağrısıSersemlik hissiYorgunlukBulantıNefes darlığıBilinç kaybıUzun süre maruz kalındığında ölüm (oksijen yetmezliği nedeniyle)Bu belirtiler genellikle aniden ve hızlı şekilde ortaya çıkar, çünkü kişi metan gazını fark edemez (kokusuzdur).
