Bir zamanlar nadir görülen kalp durmaları, artık sağlıklı görünen genç bireylerde de alarm verici bir hızla artıyor. Uzmanlar, bu artışın altında genetik faktörlerden yaşam tarzı alışkanlıklarına kadar birçok nedenin yattığını belirtiyor.
Son yıllarda 40 yaş altı bireylerde görülen kalp kaynaklı ölümler dikkat çekici şekilde artış gösterdi. Eskiden ileri yaşlarda görülen kalp durmaları, artık öğrenci, sporcu ve genç profesyonel gibi sağlıklı görünen bireyleri de etkiliyor. Sağlık otoriteleri, erken teşhis ve önleyici tedbirlerin hayati önem taşıdığını vurguluyor.
Kalp durması, kalbin aniden işlevini yitirmesiyle beyin ve hayati organlara kan akışının kesilmesi sonucu meydana geliyor. Müdahale edilmediği takdirde birkaç dakika içinde ölümle sonuçlanabiliyor. Bu durum, kalp krizinden farklı işliyor; kalp krizinde kalp kasına giden kan akışı kesilirken, kalp durmasında kalbin elektriksel sistemi çöker.PEKİ, NEDEN GENÇLERDE ARTIŞ GÖSTERİYOR?Uzmanlar, gençlerdeki kalp durmalarının arkasında çoklu nedenlerin bulunduğuna dikkat çekiyor:Fark Edilmemiş Kalp Sorunları: Genetik yatkınlık ya da doğuştan gelen kalp rahatsızlıkları, gençlerde çoğu zaman fark edilmiyor. Hipertrofik kardiyomiyopati, uzun QT sendromu gibi hastalıklar, özellikle egzersiz sırasında kalbi zorlayabiliyor.Sağlıksız Yaşam Tarzı: Hareketsizlik, işlenmiş gıdalar, şeker ve sağlıksız yağ tüketimi; obezite, hipertansiyon ve diyabet gibi kalp-damar hastalıklarını tetikliyor.Uyarıcı Madde Kullanımı: Enerji içecekleri, elektronik sigaralar ve bazı egzersiz takviyeleri kalpte ritim bozukluklarına neden olabiliyor. Aşırı kafein tüketimi ve eğlence amaçlı uyuşturucular da kalp durması riskini artıran faktörler arasında.COVID-19’un Uzun Dönem Etkileri: Yapılan araştırmalar, hafif geçirilmiş COVID-19 vakalarının dahi kalp kasına zarar verebileceğini ortaya koyuyor. Özellikle miyokardit gibi iltihabi durumlar ani kalp durmasına yol açabiliyor.Stres ve Ruh Sağlığı: Uzun süreli stres, kaygı ve depresyon kalp sağlığını doğrudan etkiliyor. Stresle bağlantılı kardiyomiyopati gibi rahatsızlıklar da bu yaş grubunda görülmeye başlandı.Aşırı Yüklenme: Kalp rahatsızlığı olduğunu bilmeyen bireyler, yoğun fiziksel aktivite ile kalplerini zorladığında ölümcül sonuçlar doğabiliyor. Bu durum, özellikle genç sporcularda öne çıkıyor.
Kalp durması çoğu zaman aniden gerçekleşse de bazı belirtiler öncesinde kendini gösterebiliyor. Uzmanlara göre aşağıdaki işaretler dikkate alınmalı:Egzersiz sırasında göğüs ağrısı veya rahatsızlık hissiAçıklanamayan nefes darlığıKalp çarpıntısı hissiNedensiz bayılma nöbetleriEgzersiz sonrası yoğun yorgunluk veya baş dönmesiAilede ani kalp ölümü öyküsü
Uzmanlar, gençlerin kalp sağlığını koruyabilmesi için şu önerilerde bulunuyor
üzenli Kontroller: Aile öyküsü olan bireylerin kalp taramaları (EKG, EKO) yaptırmaları öneriliyor.Sağlıklı Alışkanlıklar: Dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve yeterli uyku, kalp sağlığı için temel faktörler.Uyarıcılardan Kaçınma: Enerji içecekleri, egzersiz takviyeleri ve bazı ilaçlar kalbi zorlayabiliyor.Stres Yönetimi: Meditasyon, terapi veya farkındalık uygulamalarıyla stresin azaltılması öneriliyor.CPR Bilgisi: Kalp durması anında CPR ve AED uygulamalarının bilinmesi hayat kurtarıcı olabilir.
Uzmanlar, kalp sağlığının sadece yaşlıların değil, artık gençlerin de öncelikli gündemlerinden biri olması gerektiğini vurguluyor. Modern yaşamın getirdiği stres, sağlıksız alışkanlıklar ve göz ardı edilen tıbbi sorunlar, genç yaşta hayatları tehdit eder hale geldi. Bilinçlenme, erken farkındalık ve sağlıklı tercihler ise bu gidişatı tersine çevirebilir.
