Elma sirkesi genellikle faydalarıyla bilinir. Kilo vermek ve bağırsak sağlığını iyileştirmek isteyenler genellikle elma sirkesini yöneliyor. Peki, elma sirkesi gerçekten faydalı mı yoksa vücuda zararı var mı?
Elma sirkesi sağlık açısından popülerdir. Bağırsak sağlığına, diyabete, kilo vermeye yardımcı olur ve antibakteriyel özelliklere sahiptir. Ayrıca kalp sağlığını da iyileştirebilir. Ancak dişlere zarar verebilir, mide boşalmasını yavaşlatabilir, potasyumu düşürebilir, boğazı tahriş edebilir ve ilaçlarla etkileşime girebilir. Güvenli tüketim için seyreltme ve ölçülü tüketim önemlidir. Peki, elma sirkesi faydalı mı, zararlı mı?
Elma Sirkesi, ezilmiş fermente elma, maya ve şekerle yapılan bir sirke türüdür. Bu içecek, flavonoidler, hidroksisinnamik asitler, az miktarda dihidrokalkon türevleri, mikro besinler ve diğer biyoaktif bileşikler gibi polifenoller açısından zengindir ve bu da onu tüketim için faydalı ve sağlıklı kılar. Marketlerde bulunan elma sirkelerinin çoğu berrak, pastörize ve filtrelenmiştir. Ancak insanlar, yerleşik bakteri ve mayadan oluşan "ana" adı verilen bulanık bir tortuya sahip çiğ, filtrelenmemiş elma sirkesi de almayı tercih ediyor. Elma sirkesi içmekten hoşlanmayanlar, piyasada bulunan hap, toz veya jöle formlarını da tercih edebilirler. Aşağıda, diyetinize elma sirkesi eklerken aklınızda bulundurmanız gereken faydaları ve uyarıları bulabilirsiniz.
Current Research in Food Science dergisinde yayınlanan 2023 tarihli bir araştırmaya göre, elma sirkesi bağırsak iltihabını engellemenin yanı sıra immünoglobulin ve dalak bağışıklığını da artırmıştır. Sirkenin bağırsak mikrobiyotasının durumunu iyileştirdiği ve bağırsak metabolitlerini düzenlediği de bilinmektedir.
Elma sirkesinin kan şekeri seviyelerini iyileştirdiği ve diyabeti yönettiği de bilinmektedir. Frontiers in Clinical Diabetes and Healthcare dergisinde yayınlanan 2023 tarihli bir çalışmada, sekiz hafta boyunca günde 30 ml elma sirkesi ile tedavi edilen tip 2 diyabetli katılımcılar analiz edilmiştir. Sonuçlar, açlık kan şekeri ve LDL'de bir düşüşün yanı sıra hemoglobin A1C seviyelerinde de önemli bir düşüş olduğunu göstermiştir.KİLO VERMEYE YARDIMCI OLURElma sirkesi tüketmenin en önemli faydalarından biri, tokluk hissini artırarak kilo vermeye yardımcı olmasıdır. Current Developments in Nutrition dergisinde yayınlanan 2022 tarihli bir araştırma, kısa süreli çalışmalarda katılımcıların katı gıda içeren bir öğünle birlikte elma sirkesi tükettiklerinde, öğünden sonra 120 dakika boyunca iştah baskılanması yaşadıklarını ve 3-24 saat boyunca daha az atıştırdıklarını belirtmiştir. Antibakteriyel özellikler açısından zenginElma sirkesi, vücuttaki bazı bakteri türlerini engellemesiyle de bilinir. Scientific Reports'ta yayınlanan 2018 tarihli bir araştırmaya göre, elma sirkesi mikrop gelişimini etkileyen, mononükleer sitokin ve fagositik tepkileri baskılayan çoklu antimikrobiyal özelliklere sahiptir.KALP SAĞLIĞINI İYİLEŞTİRİRAmerikan Kalp Derneği'nin 2025 verilerine göre, kalp hastalığı ABD'de her gün yaklaşık 2.500 kişinin ölümüne yol açarak önde gelen ölüm nedeni olmaya devam ediyor. Hem insanlar hem de hayvanlar üzerinde yapılan 2020 tarihli bir çalışma incelemesi, elma sirkesinin yüksek yoğunluklu lipoprotein, düşük yoğunluklu lipoprotein, trigliseritler ve toplam kolesterol gibi potansiyel faydalarının kalp sağlığını iyileştirdiğini belirtiyor.
Sağlık açısından faydalı olmasının yanı sıra, elma sirkesinin özünde asidik ve biyolojik olarak aktif olduğunu unutmamak önemlidir; bu, aşırı veya yanlış kullanımının, özellikle seyreltilmeden veya yüksek ve sık dozlarda tüketildiğinde sağlığınız üzerinde olumsuz etkilere yol açabileceği anlamına gelir.DİŞ SORUNLARIEvet, elma sirkesi tüketmenin en şok edici etkilerinden biri diş hasarıdır. Pharmacological Research-Modern Chinese Medicine dergisinde 2024 yılında yayınlanan bir çalışmada, elma sirkesinin diş minesinin erimesine ve çürüklere neden olabileceği belirtilmiştir. Bu nedenle, sirkeyi seyreltmeniz, pipetle içmeniz ve hemen ardından ağzınızı sade suyla çalkalamanız önemlidir. MİDE SORUNLARIBMC Gastroenterology dergisinde 2007 yılında yayınlanan bir araştırmaya göre, elma sirkesi mide boşalmasını, yani yiyeceklerin mideden ayrılma hızını yavaşlatır. Bu durum, diyabetik gastroparezi olan insüline bağımlı diyabet hastalarında görülür. Elma sirkesi kandaki potasyum seviyelerini düşürebilir. Bu nedenle, düşük potasyumla mücadele edenlerin, diyetlerine eklemeden önce bir sağlık uzmanına danışmaları daha iyidir.
Clinical Endoscopy dergisinde yayınlanan 2019 tarihli bir araştırmaya göre, boğazda yanıklar bildirilmiştir.Elma sirkesinin çok sık tüketilmesi nedeniyle yemek borusu ve mide bağırsak sisteminde hasara yol açabilir. Bu nedenle, sirkeyi seyreltmek önemlidir ve saf elma sirkesinin sürekli tüketiminin üst gastrointestinal sistemin yüzeyini tahrip ederek yemek borusu ülserlerine yol açabileceğini unutmayın.
Elma sirkesi, diyabet ilaçları, digoksin ve müshiller gibi kullandığınız ilaçlarla etkileşime girme potansiyeline sahiptir. Bu nedenle, diyetinize eklemeden önce bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir.