Ultra işlenmiş gıdalar beynin yapısını değiştirebilir, yeme alışkanlıklarını tetikleyebilir.
DailyMail'de yer alan habere göre; Araştırmalar, aşırı işlenmiş gıdaların sadece obeziteye ve metabolik hastalıklara yol açmakla kalmayıp, beynin yapısını da etkileyerek aşırı yeme döngüsünü sürdürebileceğini ortaya koydu.
Nature dergisinde yayımlanan araştırmada, lezzeti artırmak ve raf ömrünü uzatmak için katkı maddeleri, emülgatörler ve koruyucular içeren ultra işlenmiş gıdaların (UPF) beyindeki değişikliklerle ilişkili olabileceği belirtildi. Helsinki Üniversitesi’nden Profesör Arsène Kanyamibwa, “Bulgularımız, aşırı işlenmiş gıdaların daha fazla tüketilmesinin beyindeki farklılıklarla ilişkili olduğunu ortaya koyuyor. Bu ilişkiler aşırı yeme gibi davranış kalıplarıyla bağlantılı olabilir, ancak nedensel ilişkiler çalışmamızla doğrulanamıyor” dedi.
Araştırma, gözlemlenen değişikliklerin sadece iltihaplanma veya obeziteyle açıklanamayacağını, emülgatörler gibi UPF’lere özgü bileşenlerin de rol oynayabileceğini vurguluyor.
Araştırmada, aşırı işlenmiş gıdaların hipotalamus ve ödül merkezlerinde hücre yoğunluğu ve su içeriği gibi değişikliklere yol açtığı belirlendi. Bu bölgelerdeki değişiklikler, açlık, tokluk ve gıda bağımlılığıyla ilgili duyguların düzenlenmesini bozabiliyor. Uzmanlar, bu durumun insanların tok olmalarına rağmen daha fazla gıda tüketmelerine ve yeme davranışını kontrol edememelerine yol açabileceğini söylüyor.
Ödül ve motivasyonla ilişkili beyinde (nucleus accumbens ve pallidum) gözlemlenen değişimler, bilişsel gerileme, beyin küçülmesi ve hücre kaybının erken belirtilerini yansıtabilir. Araştırmacılar, bu etkilerin aşırı işlenmiş gıda tüketimiyle başlayan kısır döngüyü güçlendirebileceğine dikkat çekiyor.
Bu bulgular, UPF tüketiminin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerine dair önceki araştırmalarla da uyumlu. Yılın başında yapılan uluslararası bir çalışma, günde ek 100 gram ultra işlenmiş gıda tüketiminin yaşamı tehdit eden kalp rahatsızlıkları riskini yüzde 5,9 oranında artırdığını ve yüksek tansiyon riskini yüzde 14,5 yükselttiğini ortaya koymuştu.
UPF terimi, raf ömrünü uzatan renklendiriciler, tatlandırıcılar ve koruyucu maddelerle yapılan hazır yemekleri, dondurmaları ve ketçap gibi ürünleri kapsıyor.
İngiltere, Avrupa’da nüfusun en fazla UPF tükettiği ülkeler arasında yer alıyor; toplam beslenmenin yaklaşık yüzde 57’si bu gıdalardan oluşuyor.
Profesör Kanyamibwa, “Ultra işlenmiş gıdalar tüketmek, hastalığın çeşitli besin ve metabolik belirteçlerini artırıyor ve yeme davranışını düzenleyen bölgelerdeki yapısal beyin değişiklikleriyle ilişkilendiriliyor. Bu bulgular, aşırı işlenmiş gıda tüketiminin olumsuz sağlık etkilerini ve bu davranışın nasıl kendini sürdürebileceğini anlamamıza yardımcı oluyor” dedi.